Onze werkwijze

Bij iedere sessie staat een thema centraal. Dit wordt verkend middels een dynamische combinatie van kunst en kinderfilosofie. Gedurende de sessie als geheel maar ook binnen de deelactiviteiten wordt er steeds gevarieerd tussen opdrachten en oefeningen uit deze twee domeinen. Dit betekent dat tijdens de filosofische dialoog het praten wordt afgewisseld met zeer korte creatieve opdrachten en dat tijdens de langere creatieve oefeningen filosofische vragen worden meegenomen. Hierdoor kunnen kinderen op verschillende verbale, beeldende, muzische manieren thema’s verkennen en ondervinden ze zo om op verschillende manieren in de wereld te zijn. De insteek is hierbij sterk zintuigelijk. Dit komt ook terug in randactiviteiten als het zelf bakken van broodjes door de kinderen en het samen eten rond een kampvuur.

In het kunst-& filosofielab wordt plaats aan ‘sillyness’ gegeven. Er is veel aandacht voor het ‘ongewone’ of voor ‘gekke tegendraadsheid’. Zo ontstaat er een ruimte waarin geen sprake is van oordelen als ‘goed en fout’, ‘mooi en lelijk’, ‘gelukt of mislukt’. Op deze manier worden kinderen uitgenodigd om zich vrij uit te drukken en wordt geprobeerd om gewoontedenken en -handelen te doorbreken. Hierdoor wordt ‘de horizon van het mogelijke’ verruimd. Kinderen kunnen in het lab met toeval spelen en zich overgeven aan een proces met onzekere uitkomsten.

Een sessie van het Sparklab vindt vaak in een natuurlijke omgeving plaats waardoor kunst en kinderfilosofie omgevingsgericht benaderd kunnen worden. Het fysieke en het spelen in de natuur vinden we erg belangrijk.

Kunst

In het Sparklab komen kinderen in aanraking met kunst door deelgenoot te worden van een artistieke manier van kijken, ervaren, denken en handelen. Er wordt uitgegaan van een specifieke opvatting van kunst; kunst als een kwaliteit van zijn en samenzijn. Het gaat hier niet om het maken van ‘kunst werkjes’ maar om een avontuurlijk proces waarin verwondering leidend is, een gezamenlijke speelse duik in het onbekende.

Het uitgangspunt is dat met kunst bezig zijn en dit beleven ons in een aandachtige staat van zijn kan brengen. Door een appèl te doen op verbeeldingskracht of op een ander perspectief kan het besef van de eigen plaats in de wereld veranderen en in beweging blijven. Kunst kan ongerijmd en ontregelend zijn. Het bekende of gewone kan worden doorbroken doordat er nieuwe, soms schurende verbindingen tussen verschillende ideeën, gebeurtenissen, dingen of handelingen worden gemaakt. Zo kunnen andere, onlogische of dwaze betekenissen ontstaan. Het nodigt uit tot het opnieuw en anders kijken naar de wereld.

Kinderfilosofie

Kinderfilosofie is een dialogisch en creatief denkspel waarin kinderen, gebaseerd op hun eigen ervaring kunnen nadenken en zich uitspreken. Ze denken na over hun eigen gedachten en over ultieme, onbeantwoordbare vragen.
Kinderfilosofie is oorspronkelijk ontwikkeld door Matthew Lipman in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Het gaat hier om het vanuit de eigen ervaring nadenken over filosofische vragen waardoor deze van betekenis kunnen zijn voor kinderen. Niet wat de ‘grote filosofen’ gedacht hebben maar de eigen gedachten van kinderen staan centraal.
Filosofische vragen hebben geen eindantwoord; er zijn dus geen goede of foute antwoorden. Er wordt niet gezocht naar een vaststaande waarheid. Kinderen ‘omcirkelen’ verschillende thema’s en vragen en worden zich bewust van de vele manieren waarop hiernaar gekeken kan worden.

Goede filosofische vragen hebben als het ware een ontplofbare lading: er kunnen heel veel nieuwe vragen uit voortkomen. Er bestaan veel soorten vragen, maar niet alle vragen zijn bruikbaar voor de filosofische dialoog. Er zijn Kijkvragen als: wat is de kleur van de bladeren? Kennisvragen als: waarom vallen blaadjes van een boom? Denkvragen als: wat is een boom? of: Zien we allemaal dezelfde boom? en Verbeeldingsrijke vragen als: Kan een boom muziek maken? Bij het filosoferen gaat het om de laatste twee soorten vragen, de Denkvragen en de Verbeeldingsrijke vragen. Beide vragen kunnen het denken openen en bevrijden van gewoontes en aannames.